Jeroen Broekman, manager HRMD bij Beweging 3.0, deelt hoe zijn organisatie de huidige en voorspelde personeelstekorten aanpakt.

Vijf vóór twaalf?

Het houdt alle zorgorganisaties bezig. Hoe gaan we de zorg leveren met de bestaande tekorten aan zorgmedewerkers?

Het onderwerp is al jaren actueel met steeds de zoektocht naar de oplossing. Analyses, onderzoek, seminars dragen bij om er samen over na te denken. Adviesbureaus, uitzendbureaus, detachering. Allemaal bereid om te helpen. Maar wat opvalt, hetzelfde probleem heeft al die jaren hetzelfde repertoire; Hoe krijgen we zorgmedewerkers binnen? En hoe behouden we onze zorgmedewerkers?

Het goede nieuws is dat de zorgmedewerkers zich blijven inzetten voor de zorg van onze bewoners en de cliënten in de wijk. Kijk maar naar de afgelopen coronaperiode. Het minder goed nieuws is dat we blijven inzetten op iets waarvan we al kunnen uitrekenen dat we het daarmee voor de toekomst niet oplossen. Het is al een tijd vijf vóór twaalf.

Onderzoek

In 2018 is er binnen het RAAT (Regionale Aanpak Arbeidsmarkt Tekort) door onderzoeksbureau Prismant onderzoek uitgevoerd naar de regionale arbeidsmarkt Amersfoort - Eemland. Daarin werd al een tekort voorspeld van 965 medewerkers in 2021 (circa 8% van de werkzame zorg beroepspopulatie in de regio). Het pijnpunt zat vooral op niveau 4 en 5.

Naast de cijfers werd een aantal scenario’s beschreven; variërend van contractuitbreiding, ‘door scholen’, zij-instroom, extra opleiden, scholingsrendement verhogen en focus op het behoud van medewerkers (de uitstroom in de zorg is opvallend hoog). Wanneer alle scenario’s goed werden uitgevoerd zouden de tekorten zo goed als opgelost worden in de regio.

De scenario’s

Binnen Beweging 3.0 hebben we, op basis van dit rapport, aangevuld met een onderzoek naar instroom en vertrek ‘triggers’, met een projectmatige aanpak de focus gelegd op de pijlers Opleiden (extra opleiden, zij-instroom, ‘doorscholen’ en rendement van opleiden) en ‘het behoud’ van medewerkers. Daarnaast hebben we onze recruitmentkracht versterkt. We hebben met deze inzet een deel van de uitstroom kunnen ombuigen naar doorstroom. Met extra leerbegeleiders hebben we het opleidingsrendement verhoogd en hebben we de zorg kunnen deels ontlasten met het opleiden van een nieuwe functie ‘de Service Medewerker’. Op de ene pijler zijn we succesvoller dan de andere. Tegelijkertijd hebben we geleerd en voortschrijdend inzicht gekregen.

Voortschrijdend inzicht

Voortschrijdend inzicht is dat de ‘oude’ scenario’s onvoldoende zijn voor de aankomende tijd. Alle branches met schaarste (profit en non-profit) zullen nog meer moeten concurreren in een ‘vijver met minder vissen’. Dit terwijl de zorgvraag gaat stijgen in verband met de vergrijzing én de betaalbaarheid van de zorg onder druk staat. Naast de inzet op aantrekkelijk werkgeverschap en verdere professionalisering van de beroepsgroepen, zal er ingezet moeten worden op andere scenario’s naast de bestaande.

Duidelijk is dat de zorgmedewerker de belangrijke schakel in de zorg blijft. Daarnaast zullen scenario’s op zorginnovatie, eenvoudigere processen, verdere digitalisering en dergelijke ingezet (moeten) worden. Anders denken en doen binnen de mogelijkheden. Een mooi voorbeeld is daarin de regionale samenwerking op het gebied van nachtzorg. Door samenwerking van VVT-organisaties in de regio draaien we met minder zorgprofessionals dezelfde kwaliteit van zorg in de nacht.

Wachten op vijf over twaalf?

‘Meer met minder’ is natuurlijk wennen, een andere mindset. Maatschappelijk zal dit uitgelegd moeten worden door de politiek. Toekomstige verwachtingen over de zorg moeten reëel geschetst worden. De VVT-branche en de zorgorganisaties zullen zich moeten voorbereiden op de nieuwe context door nieuwe oplossingen te creëren. Die hoeven kwalitatief niet minder te zijn, maar dagen ons wél uit om nieuwe wegen in te slaan. Doen we dat niet dan wordt het vanzelf vijf over twaalf en overkomt het ons. Als Beweging 3.0 zijn we ons bewust van deze opdracht en werken we toe naar het borgen van goede zorg in een nieuwe toekomst in de ouderenzorg.