Met de komst van Oekraïense vluchtelingen naar Nederland komt er veel op ons land af. Onder andere bij de verschillende gemeenten en ook bij zorgorganisaties wordt de vraag gesteld: hebben jullie plaats om vluchtelingen met een beperking noodopvang te bieden? Via contact met SOFT tulip kreeg zorgorganisatie Reinaerde die vraag ook. SOFT tulip is een Nederlandse organisatie die zich al jaren in Oekraïne inzet om de zorg voor mensen met een beperking en ouderen te verbeteren en zich hard maakt voor inclusie. Reinaerde vertelt over de ervaringen die de organisatie de afgelopen weken heeft opgedaan, en hoopt zo andere organisaties te inspireren.
Allereerst veel praktische zaken om te regelen
Joost Hamelynck (communicatieadviseur bij Reinaerde) is vanaf het begin betrokken bij de opvang van vluchtelingen. “Toen ons de vraag gesteld werd - via Hanneke Vrielink van SOFT tulip – hebben wij gekeken wat er bij ons mogelijk was”, vertelt Joost, “We kwamen uit op een nog leegstaand gebouw in Utrecht, dat we deze zomer wilden betrekken voor mensen met een verstandelijke beperking. We waren net begonnen om cliënten van onze wachtlijst te benaderen of zij belangstelling hadden. Toen we besloten dit gebouw beschikbaar te stellen, kwam er een heleboel op ons af”, aldus Joost. “Er waren veel praktische zaken die geregeld moesten worden: zo hingen er nog geen gordijnen en stonden er nog geen meubels. Collega’s hebben servies gekocht”. In één week konden de vluchtelingen er terecht. “Dankzij de hulp van vele medewerkers en vrijwilligers die voor Reinaerde werken. Ook de buren van het gebouw hebben geholpen met het tillen van kasten.”
Oproep om hulp 300 keer gedeeld
“Wat enorm geholpen heeft” vertelt Joost, “is de oproep voor vertalers die we via ons LinkedIn kanaal met bijna 10.000 volgers hebben gedaan. Dit bericht was al snel ruim 300 keer gedeeld.” Vijftien vertalers meldden zich. Het dagelijks coördineren bleek al snel een taak te zijn voor iemand die al bij Reinaerde werkte in plaats van voor een vrijwilliger. “Een medewerker die op het punt stond om minder te gaan werken. “Je begrijpt,” zegt Joost, “dat is nog even uitgesteld. Sterker nog: hij is nu zelfs meer gaan werken en geeft aan dat zijn tip is om twee coördinatoren aan te stellen.” En de vijftien Oekraïense vertalers? Daarvan is een pool opgezet van mensen die afwisselend helpen vertalen.
Zorginhoudelijke en financiële vraagstukken
Uit dit verhaal is al wel op te maken dat er veel komt kijken bij de opvang van de mensen. Naast de praktische zaken die nodig zijn voor het bieden van ‘brood-bed-bad’ komen dan ook nog de meer zorginhoudelijke en financiële vraagstukken. “Van de mensen die in verschillende etappes met de bus naar ons toe kwamen wisten we niet precies wat ze nodig hadden. Een aantal praktische dingen wisten we wel, zoals: hebben ze een rolstoel, zodat we wisten of ze in de lift konden bijvoorbeeld.” Toch is het vooral nog veel zoeken naar antwoorden en oplossingen. “Vorige week arriveerde er een moeder met niet-aangeboren hersenletsel. Zij is regelmatig haar geheugen kwijt. Hoe gaan we dit opvangen? Onze collega’s die normaal de zorgvraag van nieuwe cliënten beoordelen, zijn hier druk mee. En er zijn ook nog veel andere vragen: zijn er mensen die professionele zorg kunnen bieden en (hoe) wordt die vergoed?”
Gemeente Utrecht is de spin in het web
Het is al met al dus een hele puzzel; eentje die al doende gelegd moet worden. Joost prijst daarbij de inzet van de gemeente Utrecht. “Zij zijn een spin in het web en zijn druk bezig om onze vragen te beantwoorden. En dan te weten dat zij al die honderden vragen die op hen afkomen moeten coördineren; daar hebben we veel respect voor.”
Het coördineren van zaken rondom noodopvang heeft voor nu dus de prioriteit en dat is waar op dit moment de meeste vraagstukken liggen. “Mensen worden tijdelijk opgevangen in de Jaarbeurs nadat ze aankomen met de trein op Utrecht Centraal” vertelt Joost. “Sommige mensen die daar nu verblijven hebben beperkingen en kunnen niet zomaar in een gezin geplaatst worden. Als zorgorganisatie kun je contact met de gemeente leggen en aangeven welke opvangmogelijkheden jouw organisatie heeft.”
Al doende tot antwoorden komen
In de coördinatie speelt SOFT tulip for Ukraine voor zorginstellingen ook een belangrijke rol. “Zij hebben een draaiboek gemaakt met tips voor de noodopvang. Een levend document wat nog aangevuld wordt”. En zo pakt Reinaerde de situatie ook op. “Niet alle antwoorden zijn voorhanden, maar al doende komen we er met elkaar.”
Het aanbod van hulp is heel erg mooi en welkom. Een belangrijke les dus als je als zorgorganisatie wat wilt met de opvang: maak kenbaar waar je mee bezig bent en waar je hulpvraag nog ligt. Maak goed gebruik van je netwerk en deel zowel via social media als ook met de mensen die je spreekt waar je mee bezig bent en wat er nodig is. Dit laatste zorgde er bij Reinaerde in ieder geval voor dat ook een organisatie in de huisvesting met Reinaerde in gesprek wil over samenwerking in de opvang van vluchtelingen. En die samenwerking is volgens Joost hard nodig: “Deze situatie vergt opnieuw veel. De coronacrisis is nog niet eens helemaal voorbij, onze uitval is nog groot, en toch werken meerdere vrijwilligers en medewerkers van Reinaerde eraan mee. Het past ook zo mooi bij waar Reinaerde voor staat: samen bouwen aan een betere wereld om ons heen! Daardoor helpen we ook deze mensen zo ontzettend graag.”
Meer lezen over de opvang bij Reinaerde? Dat kan via de website van Reinaerde: