Op 30 augustus organiseerde Utrechtzorg een bijeenkomst voor HR-professionals van zorg- en welzijnsorganisaties en vertegenwoordigers uit het onderwijs. Zij verkenden met elkaar de mogelijkheden om het nieuwe landelijke programma Toekomstbestendige Arbeidsmarkt Zorg (TAZ) te vertalen naar een aanpak van de regio’s van Utrechtzorg.
Het TAZ-programma is de opvolger van het landelijke VWS actieprogramma ‘Werken in de zorg’ wat eind 2021 is beëindigd. Waar "Werken in de zorg" regionaal verder is opgepakt in de Regionale Actieplannen Aanpak Tekorten (RAAT), vraagt ook dit nieuwe TAZ-programma om een soortgelijke aanpak. Graag nemen wij u de komende periode mee in de voortgang van deze vertaalslag van het TAZ-programma naar concrete acties in onze regio.
Inhoud en hoofdthema’s TAZ
Het programma ‘Toekomstbestendige Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn’ (TAZ) sluit aan bij de inmiddels welbekende uitdagingen waar zorg en welzijn voor staat. Centraal in het programma staat dan ook de transitie die nodig is door de veranderende zorgvraag. De urgentie hiervan wordt wederom duidelijk uit de harde cijfers: bij ongewijzigd beleid zal in 2040 een op de vier van werkend Nederland in de zorg moeten werken, zo valt te lezen in de brief die Conny Helder op 13 mei jl. aan de Kamer stuurde en waarmee het TAZ-programma bij de Kamer is neergelegd.
Hoofdthema’s die in het TAZ-programma worden benoemd zijn: Ruimte voor Behoud, Ruimte voor Leren en Ontwikkelen, Ruimte voor Innovatie. Allemaal niet nieuw, maar absoluut relevant. Uit de eerste reacties vanuit de zorgorganisaties en onderwijs blijkt direct dat de innovatieve werkvormen die in het programma worden genoemd goed aansluiten bij wat men allemaal voelt: echte vernieuwing kan pas bereikt worden door ‘buiten de gebaande paden’ te denken.
In het TAZ-programma wordt bijvoorbeeld met de uitspraak: ‘bekwaam is bevoegd’ een duidelijke andere visie op het inzetten van personeel meegegeven dan jaren gebruikelijk was: als een medewerker niet de diploma’s heeft is deze zeker wel inzetbaar als deze persoon al (jaren) heeft laten zien bekwaam te zijn in bepaalde taken.
Verbanden TAZ met andere VWS-programma’s
Jelle Boonstra (directeur-bestuurder Regioplus) en Vincent Alkemade (directeur-bestuurder Utrechtzorg) namen de aanwezigen, samen met de voormalig projectleiders RAAT, op 30 augustus mee in de verschillende VWS programma’s, waaronder het TAZ. Belangrijkste daarin is volgens Vincent dat: “Het TAZ natuurlijk veel verbanden heeft met andere VWS programma’s, zoals met het Integraal Zorg Akkoord (IZA (1)) en de het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO (2)). Echter in het TAZ programma is een duidelijke focus op de personele dimensie en daarmee ook het arbeidsmarktvraagstuk."
‘Samen anders leren en werken’
Alleen als we samen anders gaan leren en werken kunnen we aan de stijgende zorgvraag blijven voldoen, terwijl de groei van de beroepsbevolking achterblijft, zo is te lezen in brief van Conny Helder. De sector zorg en welzijn zal echt anders georganiseerd moeten gaan worden. Jelle Boonstra deelde tijdens de bijeenkomst met de aanwezigen de visie van zowel RegioPlus als Utrechtzorg op deze transitie: “Het vinden van antwoorden op de complexe vraagstukken die deze transitie met zich meebrengt, vraagt om visie op de toekomst van zorg en welzijn in Nederland. Hierin is het belangrijkste aspect dat de mens weer centraal komt te staan in plaats van het systeem. Een netwerk van de juiste zorg op de juiste plek. En hiermee wordt dan niet alleen de mens die zorg ontvangt bedoeld, maar vooral ook de mens die zorg verleent. De arbeidsmarkt is te lang het sluitstuk geweest in het beleid van de zorg. De huidige uitdagingen vragen om een aanpak waarbij de arbeidsmarkt (met de professional) leidend is.”
Regionale vertaling TAZ
Samen anders werken en leren vraagt om het in actie komen van ons allemaal aldus Vincent: “Het vraagt om proactief de handschoen op te pakken in de arbeidsmarktregio’s Utrecht, Amersfoort-Eemland en Gooi & Vecht en zo dit nieuwe programma te vertalen naar een regionale aanpak. Hiermee wordt dan een waardevolle opvolging gegeven aan de RAAT-bijeenkomsten, waarin regionaal uitvoering werd gegeven aan het eind 2021 beëindigde landelijke VWS-actieprogramma ‘Werken in de zorg’.
Als motto schetst Vincent: ‘gezamenlijk groter denken, om kleiner te kunnen doen’. “Dit vooral door nauwe samenwerking tussen zorg en welzijn, brancheorganisaties en het onderwijs. We zullen de programma’s moeten gebruiken om in actie te komen. De juiste richting met elkaar bepalen en zelf input leveren op wat er in het TAZ-programma landelijk is neergelegd.” En hierbij hoeft niet alles anders, vult Jelle van RegioPlus aan, "de opgave is groot dus er moet nu wel echt wat gaan gebeuren!”
Ook meedenken over de regionale uitwerking van het TAZ-programma?
De ambitie om het TAZ-programma te gaan vertalen naar een regionale aanpak is tijdens de bijeenkomst op 30 augustus helder neergelegd. En zo ook de wens om de thema’s en uitdagingen die deze met zich meebrengen vervolgens gezamenlijk te gaan oppakken. Verschillende organisaties uit zorg en welzijn en onderwijs hebben direct toegezegd mee te gaan denken over de concrete invulling en aanpak hiervan. Utrechtzorg faciliteert dit proces. Het doel is gesteld om op 9 maart 2023 tijdens de volgende werkconferentie van Utrechtzorg de concrete plannen die hieruit volgen te presenteren.
Wilt u ook meedenken over een regionale uitwerking van het TAZ-programma? Neem dan contact op met Marloes Aarden via maarden@utrechtzorg.net. Meedenken houdt in dat we ongeveer 1 uur per maand met elkaar online richting geven aan een verdere uitwerking.
Meer weten over het TAZ-programma? Lees dan hier verder.
(1) IZA: ziet toe op de zorgverzekeringswet en de financiële houdbaarheid van het systeem. Centraal hierin staat het afremmen van groei.
(2) WOZO: meer zorg thuis en minder georganiseerde vormen van ouderen zorg staan hierin centraal. Hoe ziet vitaal oud worden eruit, basiszorg voor ouderen (juiste zorg op de juiste plek) in combinatie met de woonopgave (denk hierbij aan het wonen in hof of vergelijkbare vorm)